खजुराहोच्या वैभवात आणि नृत्यात G20 प्रतिनिधी हरवले
छतरपूर, 23 फेब्रुवारी : जिल्ह्याचे जागतिक वारसा असलेले खजुराहो मंदिर खरोखरच आपला अमूल्य वारसा आहे, जिथे प्राचीन वैभव जपले गेले आहे. अशा ठिकाणी घुंगरू बांधून नर्तक तालाशी एकरूप होतो, तेव्हा निसर्गही त्याच्यासोबत नाचायला आतुर होतो.
खजुराहो डान्स फेस्टिव्हलच्या चौथ्या दिवशी परदेशातील G20 कल्चर वर्किंग ग्रुपच्या प्रतिनिधींनी आणि पर्यटकांना हाच अनुभव आला. मलेशियातील रामली इब्राहिमच्या ग्रुपने ओडिसी नृत्याचा अविस्मरणीय परफॉर्मन्स दिला तेव्हा तेजस्विनी साठे आणि तिच्या ग्रुपनेही अप्रतिम कथ्थक दाखवले… आणि संयुक्ता सिन्हा बद्दल काय बोलावे. त्यांचे सादरीकरणही मनाला भिडणारे होते.
20 फेब्रुवारीपासून सुरू झालेल्या आंतरराष्ट्रीय खजुराहो नृत्य महोत्सवाच्या चौथ्या दिवसाची संध्याकाळ गुरुवारी संध्याकाळी 7.00 वाजता ओडिसी नृत्याने सुरू झाली. मलेशियन वंशाचे रामली इब्राहिम आणि त्याचे साथीदार हे कलाकार होते. डान्स कॉम्बिनेशनमध्ये, त्यांच्या सहकारी कलाकारांनी भगवान रामावर केंद्रीत नृत्य सादर केले.
‘जय राम’ नावाचा हा परफॉर्मन्स प्रत्यक्षात एक प्रकारचा ओडिसी रामलीला होता. भरत मिलाप, सीता हरण, जटायू रावणाचे युद्ध, हनुमानाचा लंकेचा प्रवास, सीतेचा लंका दहन, राम रावण युद्ध आणि रावणाचा वध अशी अनेक दृश्ये रामलीमध्ये पुन्हा तयार करण्यात आली होती. त्यांच्या साथीदारांनी शरीराच्या हालचाली आणि नृत्याचे भाव मांडून ओडिसी अतिशय सुरेख पद्धतीने सादर केले.उत्कृष्ट संगीत रचनांनी बांधलेल्या या परफॉर्मन्सने प्रेक्षकांमध्ये एक अनोखा उत्साह निर्माण केला.नृत्याची संकल्पना रामली इब्राहिम आणि गजेंद्र पांडा यांची होती, तर संगीतकार डॉ. गजेंद्र कुमार पांडा यांनी रचले होते. डॉ. गोपाल चंद्र पांडा, सच्चितानंदांचे होते.
पुढील सादरीकरण देशातील प्रसिद्ध नृत्यांगना संयुक्ता सिन्हा यांच्या कथ्थक नृत्याचे होते. दुर्गा स्तुतीने त्यांनी नृत्याला सुरुवात केली. संस्कृत श्लोकांच्या पठणात भावना व्यक्त करताना त्यांनी झपताळ येथे रचलेल्या भैरवीच्या बंदिश “भवानी दयानी महा वाक वाणी” या नृत्याविष्कारात दुर्गेची विविध रूपे सादर केली. यानंतर त्यांनी तींतलमध्ये शुद्ध नृत्य सादर केले. त्यांनी ठुमरीनुमा रचनेने नृत्याची सांगता केली. पियाला भेटण्याच्या इच्छेने रचनेवर बसलेल्या नायिकेच्या वियोगाची व्यथा त्यांनी तिच्या नृत्यातील भावनेतून अतिशय चांगल्या पद्धतीने मांडली. या सादरीकरणात योगेश आणि मोहित गंगानी यांनी तबल्यावर, तर समीउल्ला खान यांनी गायनावर, अमीर खान यांनी सारंगीवर साथसंगत केली.
पुण्यातील तेजस्विनी साठे आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांच्या कथ्थक नृत्याने कार्यक्रमाची सांगता झाली. राग परमेश्वरीच्या सुरात सजलेल्या तीन तालांच्या बंदिश “नर्तन करत श्री गणेश” वर त्यांनी गणपतीला साकार करण्याचा प्रयत्न केला. पुढचे सादरीकरण अंतर्नादचे होते. यामध्ये त्यांनी साथीदारांसह चौतालवरील पारंपरिक शुद्ध नृत्य सादर केले. थाट आमद, तोडे, पराण आणि थैय्यांसह तिने शुद्ध नृत्याच्या विविध छटा दाखवल्या. पुढील परफॉर्मन्समध्ये त्यांनी भाव नृत्य सादर केले. एक नायिका जिचा नवरा निघून गेला आहे तो परत येण्याची वाट पाहत आहे. साजन संग प्रीत साजी री.. या रचनेवर तिने नृत्यातून विभक्त झालेल्या नायिकेच्या भावना अगदी सहजपणे मांडल्या. त्यांनी चौताल मधील धृपद की बंदिश – महादेव शंकर हरी या गाण्यावर नृत्य सादर केले आणि शिव साकारण्याचा प्रयत्न केला. भैरवीमधील तरणाने त्यांनी नृत्याची सांगता केली. या कार्यक्रमातील संगीत संयोजन उदय रामदास जी आणि आमोद कुलकर्णी यांनी केले.
खजुराहोच्या वैभवात G20 प्रतिनिधी हरवले
खजुराहो येथे 22 ते 25 फेब्रुवारी दरम्यान सुरू असलेल्या G-20 सांस्कृतिक गटाच्या बैठकीत सहभागी होण्यासाठी आलेले विविध देशांचे प्रतिनिधी, त्यांनी दिवसभरात खजुराहोचे वैभव पाहिले, ते त्याच्या सौंदर्यात हरवून गेले. त्यांनी येथील मंदिरांना भेट दिली आणि संध्याकाळी खजुराहो नृत्य महोत्सवात भारतीय शास्त्रीय नृत्यांचा आनंद घेतला. खजुराहो नृत्य महोत्सवात, त्यांनी कथकलीवर केंद्रित बॅकस्टेज प्रदर्शनाला भेट दिली आणि कथकली नृत्याबद्दल जाणून घेतले. पियाल भट्टाचार्य यांनी त्यांची उत्सुकता शांत केली. G20 प्रतिनिधींनीही सिरॅमिक्स आणि पॉटरी आर्टवरील प्रदर्शनात खूप रस दाखवला. आर्ट मार्टमधील वॉटर कलर पेंटिंगचाही आनंद लुटला. नंतर सर्वांनी आजच्या नृत्याचा आस्वाद घेतला.