Mahashivratri 2023: महाशिवरात्री हा हिंदू धर्मातील प्रमुख सणांपैकी एक आहे. शिवरात्रीचा मुख्य उत्सव वर्षातून दोनदा मोठ्या प्रमाणावर साजरा केला जातो. एक फाल्गुन महिन्यात आणि दुसरा श्रावण महिन्यात. फाल्गुन महिन्यातील शिवरात्रीला महाशिवरात्री म्हणतात.
हिंदू धर्मात महाशिवरात्री हा सण विशेष मानला जातो. फाल्गुन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला महाशिवरात्री हा सण साजरा केला जातो. असे मानले जाते की महाशिवरात्रीच्या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वतीचा विवाह झाला होता. महाशिवरात्रीच्या दिवशी भगवान शिव आणि पत्नी पार्वतीची पूजा केली जाते. वर्षभरात येणाऱ्या १२ शिवरात्रींपैकी महाशिवरात्री ही सर्वात महत्त्वाची मानली जाते. यावर्षी महाशिवरात्री हा सण आज 18 फेब्रुवारी 2023 रोजी साजरा होत आहे
महाशिवरात्री शुभ मुहूर्त (Mahashivratri 2023 Shubh Muhurat)
निशिता काल पूजेची वेळ – 18 फेब्रुवारी, रात्री 11.52 ते 12.42
रात्रीची पहिली प्रहार पूजा वेळ – 18 फेब्रुवारी, संध्याकाळी 6.40 ते 9.46 पर्यंत
रात्री दुसरी प्रहार पूजा वेळ – 09:46 ते 12:52
रात्री तृतीया प्रहार पूजा वेळ – 19 फेब्रुवारी, दुपारी 12.52 ते 03.59 पर्यंत
रात्री चतुर्थ प्रहार पूजा वेळ – 19 फेब्रुवारी, 03:59 AM ते 07:05 AM
महाशिवरात्री पारणाची वेळ – १९ फेब्रुवारी, सकाळी ६.५६ ते दुपारी ३.२४
महाशिवरात्रीला केलेला शुभ योग (Mahashivratri 2023 Shubh Yog)
अभिजित मुहूर्त – दुपारी 12.12 ते 12.57
संधिप्रकाश मुहूर्त – संध्याकाळी 06.10 ते 06.36 पर्यंत
सर्वार्थ सिद्धी योग – 18 फेब्रुवारी, 05:42 संध्याकाळी ते 19 फेब्रुवारी, सकाळी 06:56
विजय मुहूर्त – 18 फेब्रुवारी, दुपारी 02:27 ते 03:13 पर्यंत
महाशिवरात्री पूजा विधि
महाशिवरात्रीला सूर्योदयापूर्वी उठून स्नान करून स्वच्छ वस्त्र परिधान करून व्रत करावे. यानंतर शिव मंदिरात जाऊन भगवान शंकराची पूजा करावी. शिवलिंगाला उसाचा रस, कच्चे दूध किंवा शुद्ध तुपाने अभिषेक करावा. त्यानंतर महादेवाला बेलपत्र, भांग, धतुरा, जायफळ, कमलगट्टा, फळे, फुले, मिठाई, गोड पान, अत्तर इत्यादी अर्पण करा. यानंतर तेथे उभे राहून शिव चालीसा पाठ करा आणि शिव आरती म्हणा. ओम नमो भगवते रुद्राय, ओम नमः शिवाय रुद्राय शांभवाय भवानीपतये नमो नमः या मंत्रांचा जप करा. महाशिवरात्रीच्या दिवशीही रात्रीची जागर केली जाते.
महाशिवरात्रीचे मंत्र (Mahashivratri Mantra)
महामृत्युंजय मंत्र
ऊँ हौं जूं स: ऊँ भुर्भव: स्व: ऊँ त्र्यम्बकं यजामहे सुगन्धिं पुष्टिवर्धनम्.
ऊर्वारुकमिव बन्धनान्मृत्योर्मुक्षीय मामृतात् ऊँ भुव: भू: स्व: ऊँ स: जूं हौं ऊँ..
ध्यान मंत्र
ध्याये नित्यं महेशं रजतगिरिनिभं चारूचंद्रां वतंसं.
रत्नाकल्पोज्ज्वलांगं परशुमृगवराभीतिहस्तं प्रसन्नम..
पद्मासीनं समंतात् स्तुततममरगणैर्व्याघ्रकृत्तिं वसानं.
विश्वाद्यं विश्वबद्यं निखिलभय हरं पञ्चवक्त्रं त्रिनेत्रम्..
रुद्र गायत्री मंत्र
ॐ तत्पुरुषाय विद्महे महादेवाय धीमहि तन्नो रुद्रः प्रचोदयात्॥
आरोग्य मंत्र
माम् भयात् सवतो रक्ष श्रियम् सर्वदा।
आरोग्य देही में देव देव, देव नमोस्तुते..
ओम त्र्यम्बकं यजामहे सुगन्धिं पुष्टिवर्धनम्.
उर्वारुकमिव बन्धनान मृत्योर्मुक्षीय मामृतात्..
महाशिवरात्री 2023 विशेष योग (Mahashivratri 2023 Special Yog)
यावेळी महाशिवरात्रीला त्रिग्रही योग तयार होणार आहे. 17 जानेवारी 2023 रोजी न्यायमूर्ती देव शनी कुंभ राशीत बसले होते. आता 13 फेब्रुवारीला सूर्य ग्रहांचा राजाही या राशीत प्रवेश करणार आहे. 18 फेब्रुवारीला म्हणजेच आज शनि आणि सूर्याव्यतिरिक्त चंद्रही कुंभ राशीत असेल. त्यामुळे कुंभ राशीमध्ये शनि, सूर्य आणि चंद्र एकत्र त्रिग्रही योग तयार करतील. ज्योतिषांनी हा अत्यंत दुर्मिळ योगायोग मानला आहे.
महाशिवरात्रि कथा (Mahashivratri Katha)
गरुड पुराणानुसार या दिवशी एक निषादराज आपल्या कुत्र्यासोबत शिकार करायला गेला होता पण त्याला शिकार सापडली नाही. भूक आणि तहानने कंटाळून ते एका तलावाच्या काठी जाऊन बसले, तिथे बिल्व झाडाखाली शिवलिंग होते. शरीराला विश्रांती देण्यासाठी त्यांनी काही बिल्वाची पाने तोडली, जी शिवलिंगावरही पडली. पाय स्वच्छ करण्यासाठी त्यांनी तलावाचे पाणी त्यांच्यावर शिंपडले, त्यातील काही थेंब शिवलिंगावरही पडले. असे करत असताना त्याचा एक बाण खाली पडला; ते उचलण्यासाठी त्यांनी शिवलिंगासमोर नतमस्तक झाले. अशा प्रकारे त्यांनी नकळत शिवरात्रीच्या दिवशी शिवपूजनाची संपूर्ण प्रक्रिया पूर्ण केली. त्याच्या मृत्यूनंतर, जेव्हा यमदूत त्याला न्यायला आले तेव्हा शिवाच्या गणांनी त्यांचे रक्षण केले आणि त्यांचा पाठलाग केला.